Eρώτηση: «Γιατί δεν γίνονται σήμερα εντυπωσιακά ορατά θαύματα, που να φανερώνουν – χωρίς να υπάρχει καμία αμφιβολία – σε όλο τον κόσμο ότι υπάρχει Θεός;»
Απάντηση: Πολλοί από μας αναζητούμε ισχυρά, αναμφισβήτητα κριτήρια για να πιστέψουμε στον Θεό. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν στη ύπαρξη του Θεού ωθούμενοι από γεγονότα και φιλοσοφικές θεωρήσεις (κάποια παρουσιάζονται στην ενότητα: Η Ύπαρξη). Άλλοι πιστεύουν στον Θεό μετά από κάποια απάντηση σε προσευχή τους, κάποια κατεύθυνση που έδωσε στη ζωή τους ή κάποιους τρόπους με τους οποίους ο Θεός έχει αλλάξει τη ζωή τους.
Αλλά γιατί ο Θεός δεν φανερώνει τον εαυτό Του με τέτοιο εντυπωσιακό τρόπο, ώστε οι άνθρωποι να είναι αναγκασμένοι να πιστέψουν ότι υπάρχει;
Η απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι ο Θεός μάς έχει δώσει την ελευθερία να επιλέξουμε αν θέλουμε να πιστέψουμε σε Αυτόν ή όχι. Ένας συνειδητός πιστός Χριστιανός έγραψε: «Η πίστη μου υποφέρει από την τόση ελευθερία, τους τόσους πολλούς πειρασμούς που προσπαθούν να με οδηγήσουν σε δυσπιστία. Υπάρχουν φορές που θέλω ο Θεός να με κατακλύσει, να ξεπεράσω τις αμφιβολίες μου με βεβαιότητα, να μου δώσει αποδείξεις για την ύπαρξή Του και το ενδιαφέρον Του. Θέλω έναν Θεό για τον οποίο δεν θα έχω καμιά αμφιβολία. Έναν Θεό στον οποίο να μπορώ να στραφώ για χάρη των φίλων μου που αμφιβάλλουν. Ωστόσο, όσο πιο πολύ γνωρίζω τον Ιησού, τόσο πιο έκπληκτος είμαι από αυτό που ο Ντοστογιέφσκι ονομάζει “θαύμα του περιορισμού”».
Ο Ιησούς θα μπορούσε να κάνει τόσο μεγάλα και εντυπωσιακά θαύματα, ώστε οι άνθρωποι να είναι αναγκασμένοι να πιστέψουν σ’ Αυτόν. Θα μπορούσε να θεραπεύσει τους ανθρώπους ολόκληρων πόλεων με έναν λόγο Του. Ή θα μπορούσε να κάνει πολλά άλλα θαύματα που κόβουν την ανάσα, ώστε οι άνθρωποι να μην μπορούν να κάνουν αλλιώς, παρά να πιστέψουν σ’ Αυτόν. Αλλά ο Θεός πάντοτε φροντίζει να διατηρείται και να λειτουργεί η ελεύθερη βούληση με την οποία μας προίκισε.
Η επιμονή του Θεού στην ανθρώπινη ελευθερία είναι τόσο απόλυτη, που μας δίνει τη δυνατότητα να ζούμε σαν να μην υπάρχει, να Τον απορρίπτουμε και να Τον περιφρονούμε. Ο Θεός επιμένει σε έναν τέτοιο περιορισμό, επειδή καμία εκδήλωση της παντοδυναμίας Του δεν θα μπορούσε να πετύχει την ανταπόκριση που επιθυμεί. Παρόλο που η δύναμη μπορεί να εξαναγκάσει σε υπακοή, μόνο η αγάπη μπορεί να οδηγήσει σε ανταπόκριση αγάπης, σ’ αυτό δηλαδή που ο Θεός θέλει από εμάς, και που είναι ο λόγος για τον οποίο μας δημιούργησε.
Αν ο Θεός πραγματικά φανέρωνε τη δύναμή Του με έναν θαυμαστό και εντυπωσιακό τρόπο, θα μπορούσε να μας αναγκάσει να πιστέψουμε σ’ Αυτόν. Θα μπορούσε εύκολα να μας αναγκάσει να Τον υπακούσουμε. Θα μπορούσε να διατάξει οτιδήποτε ήθελε. Αλλά αυτό που ο Θεός θέλει είναι εμείς να Τον γνωρίσουμε ως Πατέρα μας, Φίλο, Παρηγορητή, Σύμβουλο, Κύριο – με τη θέλησή μας, όχι καταναγκαστικά.
Μας έχει δώσει πολλούς και επαρκείς λόγους για να πιστέψουμε σ’ Αυτόν (π.χ. δες την ενότητα: Η χριστιανική προσέγγιση στον Θεό). Αλλά δεν μας εξαναγκάζει να Τον γνωρίσουμε. Ο Ιησούς είπε: «Δες με, στέκομαι μπροστά στην πόρτα και χτυπώ. Αν κάποιος ακούσει τη φωνή μου και μ’ ανοίξει την πόρτα, θα μπω μέσα, και θα δειπνήσω μαζί του, κι αυτός μαζί μου».1Αποκάλυψη 3.20: Ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω· ἐάν τις ἀκούσῃ τῆς φωνῆς μου καὶ ἀνοίξῃ τὴν θύραν, καὶ εἰσελεύσομαι πρὸς αὐτὸν καὶ δειπνήσω μετ’ αὐτοῦ καὶ αὐτὸς μετ’ ἐμοῦ. Έρχεται στη ζωή μας με την άδειά μας. Και αν ειλικρινά θέλουμε να μάθουμε αν υπάρχει και πώς είναι, θα μας αφήσει να Τον συναντήσουμε και να Τον γνωρίσουμε.
Ο Εφραίμ ο Σύρος γράφει: «Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο με ελεύθερη θέληση, τιμώντας τον με λόγο και σοφία, βάζοντας μπροστά στα μάτια του τη ζωή και τον θάνατο, ώστε, αν επιλέξει με την ελεύθερη θέλησή του να προχωρήσει στον δρόμο της ζωής, να ζήσει αιώνια· αν όμως από κακή επιλογή προχωρήσει στον δρόμο του θανάτου, να τιμωρείται αιώνια. Αυτά που προέρχονται από τη φύση είναι αμετάβλητα, και δεν τους αξίζουν ούτε τιμές ούτε τιμωρίες· κανένας βέβαια δεν κατηγορήθηκε ποτέ επειδή ήταν λευκός ή μαύρος, ή επειδή ήταν ψηλός ή κοντός· γιατί αυτά δεν εξαρτώνται από τις δικές μας επιλογές. Από τις δικές μας επιλογές εξαρτώνται και οι τιμωρίες και οι τιμές· γιατί χρειάζονται και τα δύο, και η δική μας απόφαση και θέληση, και η σύμπραξη και η υποστήριξη του Θεού· αν λείπει το ένα, δεν λειτουργεί ούτε το άλλο… Αυτούς που δεν θέλησαν, ο Θεός τούς άφησε να προχωρούν σύμφωνα με τη θέλησή τους· γιατί δεν εξαναγκάζει ούτε κακομεταχειρίζεται αυτήν (τη θέληση) και την απεικόνισή Του, τον άνθρωπο».2 Εφραίμ Σύρος, Περὶ τῆς αὐτεξουσιότητος ἡμῶν, καὶ ὅτι αὐτεξούσιος ἐπλάσθη ἄνθρωπος 1-13 Φραντζολάς, Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου ἔργα 5: Ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον αὐτεξούσιον ἔπλασε, λόγῳ καὶ σοφίᾳ τιμήσας, πρὸς ὀφθαλμὸν αὐτοῦ θεὶς τὴν ζωὴν καὶ τὸν θάνατον, ἵνα, εἰ μὲν θελήσει τῇ αὐτεξουσιότητι τὴν ὁδὸν τῆς ζωῆς πορευθῆναι, ζήσει εἰς τὸν αἰῶνα· εἰ δὲ ἀπὸ κακῆς προαιρέσεως πορευθῇ τὴν ὁδὸν τοῦ θανάτου, αἰωνίως κολάζηται· τὰ γὰρ τῆς φύσεως ἀμετάβλητα, καὶ οὔτε τιμῶν, οὔτε τιμωριῶν ἄξια· οὐδεὶς γὰρ ἐνεκλήθη ποτὲ τοῦ εἶναι λευκὸς ἢ μέλας, ἢ τοῦ εἶναι μακρὸς ἢ μικρός· οὐ γὰρ τῆς ἡμετέρας εἰσὶ προαιρέσεως· τῆς γὰρ ἡμετέρας προαιρέσεως καὶ αἱ κολάσεις εἰσὶ καὶ αἱ τιμαί· ἀμφοτέρων γὰρ χρεία, καὶ τῆς ἡμετέρας βουλῆς καὶ θελήσεως, καὶ τῆς τοῦ Θεοῦ συνεργείας καὶ ἀντιλήψεως· θατέρου δὲ λείποντος οὐκ ἐνεργεῖ καὶ τὸ ἕτερον… Τοὺς γὰρ μὴ βουληθέντας, εἴασε τῷ ἑαυτῶν πορεύεσθαι θελήματι· οὐ γὰρ βιάζεται, οὐδὲ λυμαίνεται αὐτὸ καὶ τὴν αὑτοῦ εἰκόνα, τὸν ἄνθρωπον.
