Η οικειότητα και η συντροφικότητα είναι ζητήματα που απασχολούν έντονα κάθε άνθρωπο. Είμαστε πλασμένοι για να ζούμε μαζί με άλλους και να σχετιζόμαστε μαζί τους, και η αναζήτηση πραγματικής οικειότητας είναι φυσικό επακόλουθο της λειτουργίας του ψυχικού μας κόσμου.
κάθε άνθρωπο. Είμαστε πλασμένοι για να ζούμε μαζί με άλλους και να σχετιζόμαστε μαζί τους, και η αναζήτηση πραγματικής οικειότητας είναι φυσικό επακόλουθο της λειτουργίας του ψυχικού μας κόσμου.
Ο Dick Purnell, συγγραφέας πολλών βιβλίων για ζητήματα γάμου, οικογένειας, οικειότητας και συντροφικότητας, γράφει:
«Ο καθένας από εμάς έχει πέντε σημαντικές πλευρές στη ζωή του. Τη σωματική, τη συναισθηματική, τη διανοητική, την κοινωνική, και την πνευματική πλευρά. Και οι πέντε αυτές πλευρές είναι σχεδιασμένες να λειτουργούν μαζί σε αρμονία. Στην αναζήτησή μας για οικειότητα θέλουμε τη λύση σήμερα ή, ακόμη καλύτερα, χθες. Ένα από τα προβλήματά μας είναι ότι θέλουμε “άμεση” ικανοποίηση. Όταν η ανάγκη για οικειότητα σε μια σχέση δεν ικανοποιείται, ψάχνουμε για μια “άμεση” λύση. Πού ψάχνουμε όμως; Στη σωματική, τη διανοητική, την κοινωνική, τη συναισθηματική, ή την πνευματική μας πλευρά; Συχνά επικεντρωνόμαστε στη σωματική. Είναι ευκολότερο να είσαι σωματικά οικείος με κάποιον απ’ ό,τι σε οποιονδήποτε από τους άλλους τέσσερις τομείς. Μπορείς να έρθεις σωματικά κοντά με κάποιο άτομο του αντίθετου φύλου μέσα σε μία ώρα, ή μισή – εξαρτάται μόνο από την παρόρμηση. Αλλά σύντομα ανακαλύπτεις ότι το σεξ μπορεί να ανακουφίσει μόνο προσωρινά την επιφανειακή επιθυμία. Υπάρχει ακόμη μια βαθύτερη ανάγκη που μένει ανικανοποίητη.
Τι κάνεις όταν τα ρίγη συγκίνησης και ο ενθουσιασμός ξεφτίζουν, και όσο πιο πολύ σεξ κάνεις, τόσο λιγότερο σου αρέσει; Το κάνουμε να φαίνεται λογικό λέγοντας: “Είμαστε ερωτευμένοι. Εννοώ πραγματικά ερωτευμένοι”. Παρόλα αυτά βρίσκουμε ακόμη τους εαυτούς μας να αισθάνονται ένοχοι και ανικανοποίητοι. Συχνά βλέπω άνδρες και γυναίκες να ψάχνουν για οικειότητα, πηγαίνοντας από τη μια σχέση στην άλλη και ελπίζοντας ότι “Αυτή τη φορά θα το πετύχω. Αυτή τη φορά θα βρω μια σχέση που θα διαρκέσει“.
Πιστεύω ότι αυτό που πραγματικά θέλουμε δεν είναι μια προσωρινή ερωτική σχέση. Αυτό που πραγματικά θέλουμε είναι η οικειότητα.
Τι είναι η οικειότητα
Η λέξη “οικειότητα” χρησιμοποιείται συχνά σε ερωτικά συμφραζόμενα. Στην πραγματικότητα όμως περιλαμβάνει όλες τις διαφορετικές διαστάσεις της ζωής μας – ναι, τη σωματική, αλλά και την κοινωνική, τη συναισθηματική, τη διανοητική, και την πνευματική της όψη. Η “οικειότητα” σημαίνει το να μοιράζεσαι ολοκληρωτικά τη ζωή σου. Δεν έχουμε αισθανθεί όλοι την επιθυμία κάποια στιγμή να έρθουμε πιο κοντά με κάποιον, να ζήσουμε αρμονικά, να μοιραστούμε τη ζωή μας μαζί του ολοκληρωτικά;
Ο Marshall Hodge, στο βιβλίο του Your Fear of Love, γράφει: “Επιθυμούμε στιγμές έκφρασης αγάπης, τρυφερότητας, να έρθουμε πιο κοντά, αλλά συχνά, στο κρίσιμο σημείο, κάνουμε πίσω. Φοβόμαστε να έρθουμε πιο κοντά. Φοβόμαστε την αγάπη”. Σε άλλο σημείο ο Hodge γράφει, “Όσο πιο κοντά έρχεσαι σε κάποιον, τόσο πιο πιθανό είναι να πληγωθείς”. Είναι ο φόβος του πόνου που συχνά μας οδηγεί μακριά από το να βρούμε πραγματική οικειότητα.
Σε μια σειρά διαλέξεων σε κάποιο πανεπιστήμιο, έπειτα από μια ομιλία, μια γυναίκα ήρθε και μου είπε: “Πρέπει να σας μιλήσω για τα προβλήματα που έχω με τον σύντροφό μου”. Καθίσαμε, και άρχισε να μου λέει τα προβλήματά της. Μετά από λίγο, είπε το εξής: “Τώρα προσπαθώ, ώστε να μην πληγωθώ ποτέ ξανά”. Της είπα: “Με άλλα λόγια, δηλαδή, προσπαθείς να μην αγαπήσεις ποτέ ξανά”. Νόμιζε ότι το παρερμήνευσα, κι έτσι συνέχισε: “Όχι, δεν λέω αυτό. Απλά δεν θέλω να πληγώνομαι πια. Δεν θέλω πόνο στη ζωή μου”. Επανέλαβα: “Σωστά, δεν θέλεις αγάπη στη ζωή σου”. Βλέπετε, δεν υπάρχει “ανώδυνη αγάπη”. Όσο πιο κοντά ερχόμαστε σε κάποιον, τόσο πιο πιθανό είναι να πληγωθούμε.
Θα έλεγα ότι κάποιος (και περίπου το 100% του πληθυσμού) έχει πληγωθεί σε κάποια σχέση. Το ερώτημα είναι: “πώς διαχειρίζεσαι αυτό τον πόνο;” Προσπαθώντας να καμουφλάρουμε τον πόνο, πολλοί από μας βγάζουμε προς τα έξω αυτό που ονομάζω “διπλό σημάδι”. Λέμε σε κάποιον: “Κοίτα, θέλω να έρθεις πιο κοντά μου. Θέλω να αγαπήσω και να αγαπηθώ… Αλλά για περίμενε λίγο, έχω πληγωθεί στο παρελθόν. Όχι, δεν θέλω να συζητάω αυτά τα θέματα. Δεν θέλω να ακούω αυτά τα πράγματα”. Χτίζουμε τοίχους γύρω από την καρδιά μας, για να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας από όποιον μπορεί να προσπαθήσει να μας πληγώσει. Αλλά ο ίδιος τοίχος που κρατά τους ανθρώπους μακριά, κρατά κι εμάς σε εσωστρέφεια. Το αποτέλεσμα; Μοναξιά… Δεν υπάρχει δυνατότητα για πραγματική οικειότητα και αγάπη.
Τι είναι η αγάπη
Η αγάπη είναι κάτι περισσότερο από συναίσθημα, και είναι πολύ περισσότερο από ένα ευχάριστο συναίσθημα. Αλλά η κοινωνία μας πήρε αυτό που ο Θεός είχε πει για την αγάπη, το σεξ και την οικειότητα, και το απέδωσε απλώς σε συναισθήματα. Ο Θεός περιγράφει την αγάπη με μεγάλη λεπτομέρεια στην Αγία Γραφή, ειδικά στο 13ο κεφάλαιο της Α´ Επιστολής προς Κορινθίους. Για να αντιληφθούμε όλη τη βαρύτητα του ορισμού του Θεού για την αγάπη, ας δούμε τα χωρία 4-7 του 13ου αυτού κεφαλαίου με τον παρακάτω τρόπο. Πόσο διαφορετικά θα ήταν αν κάποιος σε αγαπούσε όπως ο Θεός λέει ότι θα ’πρεπε να αγαπηθούμε:
- αν αυτό το πρόσωπο ανταποκρινόταν σ’ εσένα με υπομονή, ευγένεια, και δεν σε ζήλευε.
- αν αυτό το πρόσωπο δεν ήταν κομπορρήμων και υπερόπτης.
- αν δεν ήταν αγενές απέναντί σου ή ευέξαπτο.
- αν δεν κρατούσε ‘αρχείο’ με τα λάθη σου.
- αν αρνιόταν να είναι ανειλικρινής μαζί σου, αλλά σου έλεγε πάντα την αλήθεια.
- αν αυτό το πρόσωπο σε προστάτευε, σε εμπιστευόταν, έλπιζε πάντα για το καλό σου, και έκανε υπομονή στις μεταξύ σας διαμάχες.
Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός ορίζει την αγάπη που θέλει να βιώνουμε στις σχέσεις μας. Θα παρατήρησες ότι αυτό το είδος της αγάπης εστιάζει στο άλλο πρόσωπο. Είναι δοτική, και δεν στρέφεται στον εαυτό μας. Και εκεί είναι το πρόβλημα. Ποιος μπορεί να ανταποκριθεί σε κάτι τέτοιο;
Για να ζήσουμε αυτό το είδος της αγάπης στις σχέσεις μας, πρέπει πρώτα να βιώσουμε την αγάπη του Θεού για μας. Δεν μπορείς επομένως να δείξεις αυτού του είδους την αγάπη προς κάποιον, αν δεν έχεις αγαπηθεί ποτέ με παρόμοιο τρόπο. Ο Θεός, που σε ξέρει, που ξέρει τα πάντα για σένα, σε αγαπάει ολοκληρωτικά.
Ο Θεός μάς λέει μέσω του προφήτη Ιερεμία: “Σε αγάπησα με αιώνια αγάπη· γι’ αυτό σε έλκυσα με έλεος”.1 Ιερεμίας 38[31].3: Ἀγάπησιν αἰωνίαν ἠγάπησά σε, διὰ τοῦτο εἵλκυσά σε εἰς οἰκτίρημα. Γι’ αυτό, η αγάπη του Θεού για σένα δεν πρόκειται ποτέ να αλλάξει.
Ο Θεός μάς αγάπησε τόσο πολύ, ώστε φρόντισε ο Ιησούς Χριστός να σταυρωθεί για τις αμαρτίες μας, έτσι ώστε να μπορούμε να ‘καθαριστούμε’. Διαβάζουμε στην Αγία Γραφή: “Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε παρέδωσε στον θάνατο τον μονογενή Του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ’ Αυτόν, αλλά να έχει ζωή αιώνια”.2Κατά Ιωάννην ευαγγέλιο 3.16: Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν Υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. Όταν στρεφόμαστε στο Θεόν και δεχόμαστε τη συγχώρεσή Του, τότε αρχίζουμε να βιώνουμε την αγάπη Του.
Ο Θεός μάς λέει: “Αν ομολογούμε τις αμαρτίες μας, ο Θεός, που είναι αξιόπιστος και δίκαιος, θα συγχωρήσει τις αμαρτίες μας και να μας καθαρίσει από κάθε άδικη πράξη”.3Α´ Επιστολή Ιωάννου 1.9: Ἐὰν ὁμολογῶμεν τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν, πιστός ἐστι καὶ δίκαιος, ἵνα ἀφῇ ἡμῖν τὰς ἁμαρτίας καὶ καθαρίσῃ ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀδικίας. Ο Θεός όχι μόνο συγχωρεί τις αμαρτίες μας, αλλά τις ξεχνά, και μας καθαρίζει.
Ο Θεός συνεχίζει να μας αγαπά, ό,τι κι αν συμβεί. Συχνά οι σχέσεις τελειώνουν, όταν κάτι αλλάζει σ’ αυτές, όπως για παράδειγμα μετά από ένα καταστροφικό ατύχημα ή από μια αλλαγή της οικονομικής κατάστασης. Αλλά η αγάπη του Θεού δεν βασίζεται στην εξωτερική μας εμφάνιση ή στο ποιος ή τι είμαστε.
Όπως βλέπεις, η οπτική του Θεού για την αγάπη είναι τελείως διαφορετική από αυτό που η κοινωνία μας ονομάζει “αγάπη”. Μπορείς να φανταστείς μια σχέση με αυτό το είδος αγάπης; Ο Θεός απλά μας λέει ότι η συγχώρεση και η αγάπη Του είναι διαθέσιμη σε όποιον τη ζητήσει. Είναι το δώρο Του προς εμάς. Αλλά αν αρνηθούμε το δώρο αυτό, εμείς είμαστε αυτοί που απομακρύνουμε τους εαυτούς μας από το να βρούμε αληθινή πληρότητα, αληθινή οικειότητα και αληθινό σκοπό στη ζωή μας.
Η πραγματική οικειότητα
Η αγάπη του Θεού δίνει την απάντηση στην αναζήτηση της οικειότητας. Αυτό που εμείς έχουμε να κάνουμε είναι να ανταποκριθούμε με πίστη και αφοσίωση. Η Αγία Γραφή λέει για τον Ιησού: “Σ’ όσους όμως Τον δέχτηκαν και πίστεψαν σ’ Αυτόν, έδωσε το δικαίωμα να γίνουν παιδιά του Θεού”.4Κατά Ιωάννην ευαγγέλιο 1.12: Ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι, τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ. Ο Θεός έστειλε τον μονογενή Του Υιό, τον Ιησού, να πεθάνει στη θέση μας. Αλλά η ιστορία δεν τελειώνει εκεί. Τρεις μέρες αργότερα ο Ιησούς αναστήθηκε από τους νεκρούς. Ως Θεός, είναι και σήμερα ζωντανός, και θέλει η αγάπη Του να αγγίξει την καρδιά σου. Από τη στιγμή που θα Τον δεχτείς, θα μείνεις έκπληκτος με το τι μπορεί να κάνει στη ζωή και τις σχέσεις σου.
Ο λόγος του Θεού μάς λέει: “Εκείνος που πιστεύει στον Υιό (τον Ιησού Χριστό) έχει αιώνια ζωή· εκείνος που αρνείται να πιστέψει στον Υιό δεν θα δει τη ζωή, αλλά η οργή του Θεού μένει πάνω του».5Κατά Ιωάννην ευαγγέλιο 3.36: Ὁ πιστεύων εἰς τὸν Υἱὸν ἔχει ζωὴν αἰώνιον· ὁ δὲ ἀπειθῶν τῷ Υἱῷ οὐκ ὄψεται ζωήν, ἀλλ’ ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ μένει ἐπ’ αὐτόν. Αυτό που ο Θεός θέλει για μας είναι να έχουμε ζωή, όχι μόνο για σήμερα, αλλά για την αιωνιότητα. Αν επιλέξουμε να Τον απορρίψουμε, τότε έχουμε επιλέξει τη συνέπεια της αμαρτίας, που είναι θάνατος και αιώνιος διαχωρισμός απ’ Αυτόν.
Η αποδοχή του Ιησού Χριστού, δηλαδή το να αποδεχθούμε τη θυσία Του για μας και να Τον εμπιστευτούμε στη ζωή μας, είναι αυτό που φέρνει τη ζωή μας σε ισορροπία. Η πίστη στον Θεό απελευθερώνει τη συγχωρητικότητα του Θεού. Δεν χρειάζεται να κρυβόμαστε πια, ούτε να ακολουθούμε τον δικό μας δρόμο. Αυτός είναι εκεί μαζί μας. Έχουμε ειρήνη μαζί Του. Όταν βασίσουμε την πίστη μας σ’ Εκείνον και βάλουμε τη ζωή μας κάτω από την κυριαρχία Του, Εκείνος έρχεται στη ζωή μας, και αποκτούμε οικειότητα μαζί Του. Η συγχωρητικότητά Του είναι εκεί να μας ‘καθαρίσει’ κι από την πιο βαριά αμαρτία, τον πιο έντονο εγωκεντρισμό, το μεγαλύτερο πρόβλημα που είχαμε ή θα έχουμε ποτέ.
Οικειότητα που ικανοποιεί
Μέσα στην Αγία Γραφή η θέση του Θεού σχετικά με το σεξ είναι απόλυτα ξεκάθαρη. Ο Θεός έχει κρατήσει το σεξ για τον γάμο και μόνο αυτόν. Όχι γιατί θέλει να μας κάνει μίζερους, αλλά επειδή θέλει να προστατεύσει τις καρδιές μας. Θέλει να χτίσει μια προστατευτική βάση για μας, ώστε όταν μπούμε σ’ έναν γάμο, η οικειότητά του να βασίζεται στην ασφάλεια της αγάπης και της σοφίας του Θεού.
Όταν εμπιστευόμαστε τους εαυτούς μας στον Ιησού Χριστό, μας δίνει νέα αγάπη και νέα δύναμη μέρα με τη μέρα. Εδώ ικανοποιείται η οικειότητα την οποία ψάχνουμε. Ο Θεός μάς δίνει μια αγάπη που δεν παραιτείται και δεν σταματάει με τα χρόνια που περνούν ή τις εποχές που αλλάζουν. Η αγάπη Του μπορεί να φέρει δύο ανθρώπους μαζί, με Εκείνον στο κέντρο αυτής της ένωσης. Μέσα σε μια σχέση, καθώς ‘μεγαλώνεις’ μαζί με τον άλλον, όχι μόνο πνευματικά, αλλά και κοινωνικά, διανοητικά και συναισθηματικά, μπορείς να αναπτύξεις μια ειλικρινή, αμοιβαία και βαθιά σχέση, που σε γεμίζει και σε συναρπάζει. Και όταν η σχέση αυτή ολοκληρωθεί με τον γάμο, η σεξουαλική ένωση απλώς θα ισχυροποιήσει τα θεμέλια που έχουν τεθεί».6Ο Dick Purnell έχει γράψει 25 βιβλία, μεταξύ των οποίων τα: «Becoming a Friend and Lover», «Building a Relationship that Lasts», «Free to Love Again: Coming to Terms with Sexual Regret», «Finding a Lasting Love: Friendship, Romance, Commitment», «Making a Good Marriage even Better» και «Overcoming Relationship Regret».
Μπορείς να δεχθείς τον Ιησού Χριστό οποτεδήποτε με πίστη μέσω της προσευχής. Η προσευχή είναι συνομιλία με τον Θεό. Ο Θεός ξέρει την καρδιά σου, και δεν Τον απασχολούν τόσο τα λόγια σου, αλλά η διάθεση της καρδιάς σου. Μια τέτοια προσευχή θα μπορούσε να είναι η εξής: «Κύριε Ιησού, σε χρειάζομαι. Σε ευχαριστώ που πέθανες στον σταυρό για τις αμαρτίες μου. Μετανοώ για τις αμαρτίες μου και για το γεγονός ότι έμεινα πολύ καιρό μακριά Σου. Ανοίγω την πόρτα της ζωής μου, και δέχομαι Εσένα ως Σωτήρα και Κύριό μου. Σε ευχαριστώ γιατί συγχώρησες τις αμαρτίες μου, και μου έδωσες αιώνια ζωή. Πάρε τον έλεγχο της ζωής μου, και κάνε με αυτόν που Εσύ θέλεις να είμαι».
Εκφράζει αυτή η προσευχή την επιθυμία της καρδιάς σου; Αν ναι, κάνε αυτή την προσευχή το γρηγορότερο. Όταν αποδεχτείς με μετάνοια και πίστη τον Ιησού Χριστό, Εκείνος θα έρθει στη ζωή σου, όπως το υποσχέθηκε. Θα αρχίσεις μια βιωματική σχέση μαζί Του, που θα γίνεται όλο και πιο στενή, όλο και πιο οικεία, καθώς θα Τον γνωρίζεις καλύτερα. Και με Εκείνον στο κέντρο της, η ζωή σου θα πάρει μια νέα διάσταση – πνευματική – φέρνοντας περισσότερη αρμονία και πληρότητα σε όλες τις σχέσεις σου.
Ο Κύριλλος, επίσκοπος Αλεξανδρείας, γράφει: «Και μας έχει σώσει, ελκύοντάς μας στον εαυτό του· και έχει εκδιώξει αυτόν που μας καταπίεζε και μας κατέστρεφε με διάφορους τρόπους ασκώντας απολυταρχική εξουσία σε βάρος μας. Έχουμε σωθεί λοιπόν, καθώς ο Θεός μάς ελεεί και μας σπλαχνίζεται. Άλλωστε έχουμε δικαιωθεί “όχι για τα καλά έργα που τυχόν κάναμε εμείς, αλλά γιατί μας σπλαχννίστηκε”, όπως είναι γραμμένο· και έχουμε προσκληθεί σε οικειότητα πνευματική μέσω της πίστης· και προσκαλεσμένοι με τον τρόπο αυτόν, έχουμε γνωρίσει Αυτόν που είναι Θεός από τη φύση Του. Και με αυτόν τον τρόπο βέβαια, λέει, θα σε αρραβωνιάσω με τον Εαυτό μου με πίστη, και θα γνωρίσεις βαθύτερα τον Κύριο. Επομένως έχει προπορευτεί η πίστη, και έτσι έχουμε πλουτίσει, ώστε και να γνωρίσουμε τον Χριστό».7Κύριλλος Αλεξανδρείας, Ἐξήγησις ὑπομνηματικὴ εἰς τοὺς δώδεκα προφήτας, I σ. 76.23-77.3 Pusey: Καὶ σέσωκε μὲν ἡμᾶς, ἑλκύσας πρὸς ἑαυτόν· ἐκβέβληκε δὲ τῆς καθ’ ἡμῶν τυραννίδος τὸν πλεονεκτοῦντά τε καὶ διολλύντα ποικίλως. σεσώσμεθα δὴ οὖν ἐλεοῦντός τε ἡμᾶς καὶ κατοικτείροντος Θεοῦ. δεδικαιώμεθα γὰρ “Οὐκ ἐξ ἔργων δικαιοσύνης ἃ ἐποιήσαμεν ἡμεῖς, ἀλλὰ κατὰ τὸ πολὺ αὐτοῦ ἔλεος” [Τίτ. 3.5], καθὰ γέγραπται· κεκλήμεθά τε πρὸς οἰκειότητα τὴν πνευματικὴν διὰ πίστεως· κεκλημένοι τε οὕτω, τὸν φύσει Θεὸν ἐγνώκαμεν. ταύτῃ τοι, φησὶ, καὶ μνηστεύσομαί σε ἐμαυτῷ ἐν πίστει, καὶ ἐπιγνώσῃ τὸν Κύριον. οὐκοῦν προεισβέβηκεν ἡ πίστις, πεπλουτήκαμεν δὲ οὕτως καὶ τὸ εἰδέναι Χριστόν.
